İnsanlar yaratılışları gereği inanma isteğiyle doğarlar. Çevrimizdeki insanlara, nesnelere, var oluşa… Hepsinden önemlisi bizi yaratan bir varlığın olması bizde güven duygusu oluşturur. Her çağda, her toplumda insanlar bu gereksinmelerini gidermek için bir ilah arayışında olurlar. Ve bu yazımızda Türkiye’de sıklıkla kullanılan Tanrı kavramının incelemesini yapacağız.
Peki Kimdir Bu Tanrı?
Tanrı sözcüğü Türkçedir ve kökeni tengri dir.
Kâinatta var olan her şeyi yaratan, koruyan, tek ve yüce varlık, Yaradan, Allah, Rab, İlah, Mevla, Halik, Hüda, Hu, Oğan (1)
İlk Türkler inandıkları yüce olan değere Tengri diyorlardı. Hatta Çince’yi bile etkilemiş. Tengri Çince’ye T’ien olarak geçmiş. Hatırlarsanız ilk filozoflardan olan Lao Tse yaratıcıya Tao diyordu.
Diğer dinlerdeki yaratıcılar:
Müslümanlar Allah
Hristiyanlar God, Dieu, Gott, Diu
Yahudiler Yehova
Tanrı Kelimesini Kullanım Amacımız
Türkler, İslamiyeti kabul etmesiyle beraber yaratıcı ilahlarına Allah demeye başladı. Ta ki yakın bir zamana kadar inandığımız şeyden bahsettiğimizde Allah kelimesini kullandık. Derken radyo ve televizyonun gelişmesiyle, farklı coğrafyalardan alınan metinler Türkçe’ye çevrilmeye başlandı. Burada büyük bir sorun ortaya çıktı. Bizim inandığımız ilahın özelliğiyle diğer dinlerin inandıkları ilahlar farklı özellikte. İslamiyetteki Allah doğmamış doğrulmamış, Hristiyanlardaki God oğlu olan bir baba. O zaman çeviride Allah kelimesini kullanmamız sakıncalı. (Maalesef ki şu an böyle sıkıntılı çeviriler hala devam etmekte.)
Bu durumda kurtarıcımız Tengri kelimesi hemen imdadımıza yetişti. Her türlü dine ait kaynaktan çeviri yaparken Tanrı kelimesini kullanmaktayız. Dikkatinizi çekerim çeviri yaparken diyorum. Yani okuduğunuz kaynaklar, izlediğiniz şeyler, dinlediğiniz her, her şey TÜRKÇE!
Yani yeryüzünden Tanrı kelimesini kullanan tek millet Türkler. Sokakta, orda, burada, her yerde…
Peki neden şu an Tanrı kelimesine çok uzağız?
Farklı dinlerdeki ilahların yerine Tanrı kelimesini kullanmamız halkın bu kavrama uzaklaşmasını sağladı. Öyle bir algı oluştu ki, sanki Tanrı birden çok varlığı karşılıyor, İslamiyetteki Allah dışında milyonlarca Tanrı. Tanrı diyenleri dinsizlikle bile suçlayanlar oldu. Bir dersimde “Hocam Tanrı demeyin günah!” diyeni bile duydum. Ama diyanet sağ olsun açıklama yaptı: “Yüce Allah’ı kastetmek üzere O’nu Tanrı diye anlamakta sakınca yoktur.” . Hatta aynı durum Rab kelimesi için Araplarda da geçerli. Rab “sahip” demek. kainadın rabbı, evin rabbı, kitabın rabbı. (düşünsenize elinizde bir kitap var ve insanların içinde bunun rabbı kim diye soramazsınız 🙂 )
Demem o ki içiniz rahat olsun, Tanrı kelimesi Türkçe’dir ve ilk Türklerden beri kullanılmıştır. Tanrı diyince dinden çıkmıyoruz ve gönül rahatlığıyla bu kelimeyi kullanabilirsiiz.
KAYNAKÇA:
- ^“Türk Dil Kurumu”. 12 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ Orhun Yazıtları‘ndaki “Tengri teg tengride bolmuş Türk Bilge Kağan…” ifadesi buna kaynak olarak gösterilebilir
